पृष्ठ:हिन्दी विश्वकोष अष्टादश भाग.djvu/६३२

विकिस्रोत से
यह पृष्ठ अभी शोधित नहीं है।

याज्यता-यानिक ६२६ याज्यता (सं० स्त्री०) याजास्य भावः धर्मों वा तल-टाप् ।। याति (सं० स्त्री० ) या-यन्तात् क्तिन् । (पा शश५८) याजाका भाव या धर्म, याजात्व। पुनः पुनः गमनशील, दार वार जाना। याज्यवत् (सं० नि०) योजया वा पवित्र मन्त्रयुक्त। यातिक (सं०पू०) यातं गमनं प्राशस्त्येनास्त्यस्येनि यात- याज्वन (सं०पु०) यज्वनका पुत्र । | ठन् । पान्थ, पथिक । यात् (सं० अव्य०) आख्यात प्रत्ययविशेष। यातु (सं० वि०) यातोति या ( कमिमनीति । उण १५३) यात (सं० क्लो०) या-क्त । १ निपादियोंका पादकर्म । (त्रि०)/ इति कु। १ गन्ता, आनेवाला । २ रास्ता चलनेवाला, .२ गत, अतीत। पधिक । (पु० ) ३ राक्षस । ४ काल । ५ वायु, हवा "येनास्य पितरो याता येन याताः पितामहाः। ६ अस्त्र । (स्त्रो०) ७ यातना, कए। ८ हिंसा। (अध्य०) तेन यायात् सतां मार्ग तेन गच्छन् न रिष्यते ॥" कभी। (मनु ४।१८) | यातुघ्न (सं० पु०) यातु हन्तीति हन् ( अमनुष्यकत्त के ३ लब्ध, पाया हुआ। ४ ज्ञात, जाना हुआ।५ गमन, च। पा ३३२१५३ ) इति ठक् । गुग्गुल, गुग्गुल । जाना।६ प्रापण, प्राप्ति । ज्ञान। | यातुचातन (सं० वि०) राक्षसविनाइनकारी, राक्षसको यातन (सं० क्लो०) १ प्रतिशोध, वदला । २ पारितोषिक, | मार भगानेवाला। इनाम। । यातुजम्भन ( सं० वि०) राक्षसध्वंसकारी, राक्षसको यातना (सं० स्त्री०) यत-णिच् (न्याससश्रन्थो युच । १ मारनेवाला। ३।३।१०७) इति युच-टाप् । १ गाढ़ वेदना, बहुत अधिक | यातुजू (सं० पु० ) यातुधान, राक्षस । कष्ट। पर्याय-गाढवेदना, कारणा, तोत्रवेदना, भति- | यातुधान (सं० पु० ) यातूनि रक्षांसि दधाति पुष्णातोति व्यथा। २ नरकरुजा, दंडकी वह पीड़ा जो यमलोकमें | धा वहुलमन्यत्रापि युच, खजातिपोषकत्वात् तथात्वं । भोगनी पड़ती है। राक्षस। यातनार्थीय (सं०नि० ) यातनाग्रहणशाली, कष्ट भोगने- | यातुमत् ( सं० त्रि०) यातु अस्त्यर्थे मतुप् । १ हिंसायुक्त, वाला। हिंसाविशिष्ट । २ यातनादायक आयुधविशिष्ट या यातयजन (सं०नि०) अपने अपने व्यापारमें नियोजित ! राक्षसयुक्त। लोकसमूह । यातुमावत् (सं० वि० ) यातुधान, राक्षस । यातयाम (सं० लि०) यातो गतो याम उपभोगकाली | यातुविद् (सं० स्त्री०) १ पेन्द्रजालिक विद्याभिज, जादूगर वीय वा यस्य। १ जीर्ण, पुराना । २ परिभुक्त, जिसका | २ राक्षसीय छापारज्ञ । भोग किया जा चुका हो। ३ उजमित। ४ प्राप्त- यातुइन् (संत्रि०) इन्द्रजाल विछिन्तकारी। . शैत्यावस्था। ५ गतरस। ६ हासप्राप्त । ७ उच्छिष्ट। यात ( स० स्त्री०) यततेऽन्योन्यभेदायेति यत् (ऋण। ८ परित्यक्त। शीर्ण, खंड खंड। १० पुनः पुनः प्रयु- उण २।६८) इति ऋण। १पतिके भाईको स्त्री, जेठानी ज्यमान । वा देवरानी। (वि०) या तृच् । २ गमनकर्ता, जाने- यातव्य (सं० वि० ) या-तष्य । अभिगन्तव्य, आक्रमणीय।। वाला। ३रथ चलानेवाला, सारथी। ४ हन्ता, मार यातनुच (सं० क्ली०) सामभेद । डालनेवाला। याता (सं० स्त्री० ) यातृ देखो। यातृक (सं० पु० ) यातैवेति यातु खार्थे कन्। पान्थ, यातानप्रस्थ (सं० क्ली० ) जनपदभेद । पथिक। यातानुयात (सं० क्लो०) आदौ यातः पश्चात् अनुयातः यातोपयात (सं० क्लो०) १ गमनागमन, आना जाना । २ . शकपार्थिवादित्वात् समासः । गमनागमन, यातायात। । कथावार्ता, वातचीत । यातायात (सं० श्लो०) गमनागमन, आना जाना। यानिक (सं० पु०) वौद्धोंका एक सम्प्रदाय Vol. XVIII, 158