पृष्ठ:हिन्दी विश्वकोष अष्टादश भाग.djvu/६९०

विकिस्रोत से
यह पृष्ठ अभी शोधित नहीं है।

६६७ युयुधि-युवराई युयुधि (स' त्रि०) योद्धा, शत ओंसे लड़ाई करनेवाला। साधारणको युवती कहते हैं। वात्स्यायनके मतसे प्राक- यौवना रमणी ही युवती है। २ प्रियंगु । ३ स्वर्णयूथिका, युरेशियन (अ० पु० ) यूरेशियन देखो। सोनजुही। ४ हरिद्रा, हलदो। युरोप (अ० पु०) यूरोप देखो। युरोपियन (अ० वि०) यूरोपियन देखो। युवतीष्टा (सं० स्त्री० ) युवतीनामिष्टा । खर्णयू थिका, युवक (सं० पु०) यु धन्-कन् । युवा। सोलह वर्षसे ले | सोनजुही। (राजनि०) ‘कर पैतीस वर्ष तकको अवस्थावाला मनुष्य, जवान। युवद्रिक् (सं० वि० ) तुम दोनोंके प्रति अभिलक्षित। आशोडशाद्भवेद्वालः पञ्चत्रिंशत युवा नरः।" | युवधित ( सं०नि०) तुम दोनोंका उपयोगी। (हारीत १५ अ०) | युवन (सं० वि०) यौतोति यु (कनिन् यु वृषितति राजिध- युवखलति (सं० वि० ) युवा खलति (यु वा खस्नतिपक्षित-विट्य प्रतिदिवः । उण १११५६ ) इति कनिन् । १ तरुण। वलिनजरतीभिः । पा ११६७ ) इति समासः। इन्द्रलुप्त-(पु. ) २ यौवनावस्थाविशिष्ट । किसी किसोके रोगविशिष्ट युवक। मतसे सोलह वर्षसे ले कर तीस वर्ष तक और युवगण्ड (सं० पु०) यूनां गण्ड आश्रयत्वेनास्त्यस्य, किसीके मतसे सोलह वर्षसे सत्तर वर्ष तक युवा कह- युवगण्ड अर्श माद्यच् । १ मुहाँसा। लाता है। "आषोड़शाद्भवेद्वालस्तरुणसत उच्यते। । "यु वगपढो यक्षगण्ड स्यात् वयस्कोठाहये द्वयम् ।" (शब्दरत्ना० ) वृद्धः स्यात् सततेरुद्ध वर्षीयान नवतेः परम् ॥" यूनां गण्डः। २ वकीका गण्डस्थल। (भरतधृत स्मृति) युवजरती (सं० स्त्रो०) युवतिर्जरति ( युवाखलतिपक्षित हारोतके मतानुसार सोलह वर्षसे पैंतीस वर्ष तक बलिनजरतीभिः । पा रा११६७ ) इति समासः। युवती युवा कहलाता है। ' होने पर जरातुरा, अथच जरती। "भाषोडशाद्भवेद्वामः पञ्चत्रिंशत् युवा नरः । युवजानी (स० पु०) युवती जाया यस्येति ( जायया निङ् ।। (हारीत ११५ .) 'पा ५६।१३४ ) इति निङ। युवतीपति । जिसकी पत्नी पर्याय--वयस्थ, वयःस्थ, तलुन, गर्भरूप, वेष्टक । युवती हो उसको युवजानि कहते है। . (जटाधर) युवति (सं० स्त्रो०) युवन् (यूनस्ति । पा ४१११७७ ) इति युवनाश्व (सं० पु०) १ सूर्यवंशीय एक, राजा । प्रसेनजित्- 'ति । प्राप्तयौवना, जवान स्त्री। के औरस गौरीके गर्भसे इनका जन्म हुआ था। प्रसिद्ध युवती (स' स्त्रो०) यु शतु-छोए । १ प्राप्तयौवनो, जवान मान्धाता इन्हींका पुत्र था। २ रामायण के अनुसार (स्त्री । पर्याप-युवती, यूनी, तरुणी, तलुनी, दिक्करो, धुन्धुमारके एक पुत्रका नाम । धनिका, मध्यमा, इष्टरजाः, मध्यमिका, ईश्वरी, वर्या, युवनाश्वत (सं० पु०) युवनाश्वात् जातः जन-ड। वयस्था। (राजनि०) माधातुराजा स्त्रियां सोलह वर्षसे ले कर बत्तीस वर्ष तक युवती युवन्यु (सं०नि०) यौवनविशिष्ट, जवान । कहलाती हैं। इस युवतीके साथ प्रसंग करनेसे वल- युवपलित (सं० त्रि०) य वा पलितः । जवानोमें हो जिसके 'क्षय होता है। वाल पक गये हों।

- "बामा तु प्राणदा प्रोक्ता युवती प्राणहारिणी। युवमारिन् (सं० वि०) युवावस्था हो जिसकी मृत्यु हो

- प्रौदा करोति वृद्धत्व वृद्धा मरणमादिशेत् ॥" - गई हो। (राजव०) युवयु (सं० लि.) युवा कामयमान, जवान होनेकी इच्छा . राजवल्लभके मतसे योग्या स्त्री मात्र हो यूवती हैं।। फरनेवाला । "अमरटीक्रामें भरतने लिखा है, भागुरीके मतानुसार स्त्री-युवराई (हिं॰ स्त्री) १ युवराजको पद । र युवराज देखो।