पृष्ठ:हिन्दी विश्वकोष एकविंश भाग.djvu/५५७

विकिस्रोत से
यह पृष्ठ अभी शोधित नहीं है।

विमजान्त-विदित ४७७ कदमें छोटे होने है सही, पर होल डौलमें बड़े अच्छे हैं। विमध्य ( स० लो०) विकलमध्य, जिसका मध्य भाग गुनुङ्ग अपि द्वीपके घोड़े सबसे सुन्दर होते हैं। यहांके | पूर्णावयव न हो। अधिवासी उन सब घोड़ोंको येवनेके लिये यबद्वीपमें | विमनस ( स० त्रि०) विरुद्ध मनो यस्य । चिन्तादि भेज देते हैं। ध्याकुलचित्त, अनमाना, उदास। पर्याय-दुर्गनाः, यिमत्रान्त ( त्रि०) शरीर । (मारत पनप) अन्तर्मन्यः, दु:खितमानस । (शब्दरत्ना०) विमएडन (स.पु.१ गहने आदि सजाना।२ मठ-विमनस्क ( स० वि०) विनिगृहीत मनो यस्य, वहु. सार, भूषण। ३शृङ्गार करना, संपारना। ग्रोही कप समासान्तः । १ विमना, बनमना । २ उदास, विमएल ( स० वि०) विगत मण्डलं यस्मात् । मण्डल- गोदा । रहित, परिवेशशून्य। (घिमनायमान (सं० त्रि.) विमनस कच, घिमनाय. विमण्डित ( स०वि० ) १ गलंकृत, सजा हुआ । २/ शानच् । दुःखित, विषण्ण । सुशोभित। ३ युना, सहित । विमनिमन् ( स० पु०) विमनसो मायः विमनस् (वर्या- विमन ( स० वि०) वि-मन-क्त । १ विरुद्धमतिविशिष्ट । दृदादिभ्यः स्यञ्च । पा ५३१११२३) इति इमनिच, मनस् विरुख मतवाला । (पु०)२ गोमती-तीर पर अवस्थित शब्दस्य टेलोपः। विमनाका भाष! पक नगर। (रामायण २१७३।१३) ३ विपरीत सिद्धान्त, । घिमन्यु (स० त्रि०) विगतः मन्युः क्रोधी यस्य । क्रोध. विराद मत। । । रहित, रागशून्य । विमति (स० स्रो०) वि-मन-क्ति । १ विरुद्धमति, खिलाफ विमन्युक (स.नि.) विमन्यु स्वार्थे कन् । विमन्यु, राय । २ अनिच्छा, असम्मति। ३ संशय, संदेह । क्रोधरहित । (दिष्या० ३२८११) ४ कुमति, दुर्बुद्धि। विमय (संपु०) यि मी 'परच.' इत्यय । विनिमय, विमतिता (सं० स्त्री० ) घिमतेर्मायः विमति-तल राप्। घदला। - विमतिका भाय या कार्य। विमई (स० पु०) विमृयतेऽसौ इति वि-मृत घम् । विमतिमन (स० पु०) विमनेर्भावः (वर्यदादिम्यः ध्यश्च ।। १ कालङ्कत घृक्ष । २ विमईन, घर्षण । ३ पेषण, पीसना । पा ॥११२३) इति इमनिच् । विमतिका भाव, विपरीत : ४ मन्धन, मधना । ५ सम्पर्क । ६ युद्ध। ७ कलह, युद्धिका कार्य। झगड़ा । ८ परिमल, खुशबू । । विनाश । १० सम्बन्ध । विमतिविकीरण (स'० पु०) १ असम्मतिप्रकाश, अनिन्छा घिमक (सपु०) विमई एव स्वार्थ कन् । १ चमई, दिखलाना। २गर्ग, समाधिके लिये जमीन कोडना। चाय । (नि.)२ विमई नकारो, मसल डालनेवाला। ३बौद्धर्फे मतसे समाधिमेद ।। - ३ चूर चूर करनेवाला । ४ नष्टभ्रष्ट करनेवाला। यिमतिसमुदातिन् ( स० पु० ) बौद्धराजकुमारभेद। विमईन ( स० क्ली० ) यि मृद-ल्युट । १ कुङ्कमादि ‘विमत्सर (सं० वि०)विगतो मत्सरो यस्य । १ मत्सर-1 मदन, कुमकुम आदिका मलना । पर्याय-परिमल, रहिन, अहङ्कारशून्य । (पु०)२ अधिक अहवार। यिमई। (शब्दरत्ना०)२ विशेषरूपसे मईन, मच्छी पिमयितुं ( स० वि०) मिथ तृच । विशेषरूपसे । तरद मलना दलना। ३ कुचलना, पीस डालना । ४ ध्वस्त मथनेवाला। करना, वरवाद करना । ५मार डालना । ६ पीड़ित विमथित (सं० लि.) धिमन्य-क्त । विशेषरूपसे मथित, करना। प्रस्फुटन, स्फुरण । (नि.)विशेषेण मृदुना- विनाशित । तीति । वि.मृद ल्यु । ८मईनकारी, पीड़ा देनेवाला । विमद (सं० वि०) विगतः मदो यस्य। १मदरहितविमईनीय ( स० वि०) मईन करने योग्य । मात्माहोन, जो मतवाला न हो। २ जिस हाथीको विमति (सं० वि०) विमुक्त । १ सृष्ट, उत्पन्न । मदन वहता हो । | २ पिष्ट, पीसा हुआ। ३ दलिन, कुचला हुआ। ४ मधित, Vol XXI. 120