पृष्ठ:हिन्दी विश्वकोष एकविंश भाग.djvu/५६५

विकिस्रोत से
यह पृष्ठ अभी शोधित नहीं है।

विमिश्रा-विमृग्वन् ४८५ विमिश्रा ( स० स्त्री० ) मृगगिरा, आर्द्रा, मघा और अश्लेपा विमुग्धक ( स० पु०.) १ मोहनेवाला। २ एक प्रकारका नक्षत्रमें बुधकी गतिका नाम जो ३० दिनों तक रहती है। छोटा अभिनय या नकल । विमिश्रित (संबि०) मिलाया हुमा । | विमुग्धकारी ( स० पु०) १ मोहित करनेवाला, मोहने. विमिश्रित लिपि ( स० स्त्री०) लिपिविशेष। याला । २ भ्रममें डालनेवाला। (ललितविस्तार) चिमुच ( स० स्रो०) वि-मुच्-किप । १ विमोचनकारी विमुक्त ( स०नि०) वि-मुच-क्त । १ विशेषरूपसे मुक्त, विमोक्ता। जो बन्धनसे गलग हुआ हो। २ मोक्षप्राप्त, जिसे मोक्ष | चिमुच ( स० पु० ) ऋपिभेद। (भारत भरव० ) . मिल गया हो।। ३ स्वतन्त्र, स्यन्छन्द। ४ जिसे पिसी | विमुञ्ज ( स० त्रि०) विगतो मुझे यस्मात् । मुदित । प्रकारका प्रतिवन्ध या रुकावट न रह गई हो। ५हानि, विमुद (स० क्लो०) १ संख्या द, एक बड़ी संख्याका दण्ड आदिसे बचा हुआ। ६ अलग किया हुमा, यरी।। | नाम । (वि.)२ मानन्दरहित, उदास । ७पक से छूट कर चला हुआ, छोड़ा हुआ। (पु.) विमुद्र ( स० त्रि०) विगता मुद्रा मुद्रण भावो यस्य । १ ८ माघधी। स्त्रियां टाप् । विमुक्ता=मुक्ता । प्रफुल्ल, प्रसन्न (हेम)।२ मुद्रारहित । । (घड़ विशवा० ५२६) | विमूर्छन ( स० क्ली०.) वि-मूछ ल्युट् । १ मूछो। २ विमुक्त आचार्ग-इष्टसिद्धिके प्रणेता। सप्तस्वरको मूर्च्छना। विमुक्तता (स० स्त्री०) विमुक्तस्य भावः तल राग । | विमूढ़ (सं० वि०) वि-मूह-क्त । १ विमुग्ध, अत्यन्त मोहित । विमुक्तका भाय या धर्म, विमोचन । २ बहुत मूर्ख, जड़ युद्धि । ३ मोह प्राप्त, भ्रममें पड़ा हुभा । विमुक्तसेन (स.पु०) वौद्धाचार्यभेद । (तारनाथ) ४ येसुध, अचेत । ५ शान-रहित, जिसे समझ न पड़ता विमुक्ति (सं० स्त्री० ) वि.मुन् तिन् । १ विमोचन, छुटः | हो। (श्ली०) ६एक प्रकारका सङ्गीत-कला। फारा, रिहाई। २ मोक्ष, मुक्ति। विमूढगर्भ (स.पु.) यह गर्भ जिसमे वच्चा मरा या विमुक्तिचन्द्र (सं० पु. ) बोधिसत्स्यभेद । | बेहोश हो और प्रसवमें बड़ी कठिनता हो। चिमुख (सं० त्रि०) विरुद्ध अननुकुल मुखमस्य । १ पाङ् यिमूर्छित ( स० लि. ) मू प्राप्त । (दिव्या. ४५४३०) मुन, जिसने किसी वातसे मुख फेर लिया हो । यिमूर्त (स० वि०) वि.मूर्छ त ।१ विकृत मूर्तिविशिष्ट । २ विरत, निवृत्त, मतत्पर । ३ अप्रसन्न, जो किसीके हितके २ मूर्तिविरहित। प्रतिकूल हो। ४ निम्र, जिसे किसी प्रकारका लोभ विमूर्द्धज (सं. नि०) मूर्ध्नि ज्ञायते जन-ड, विगता न हो। ५.निराश, जिसको चाह या मांग पूरी न हुई हो। मूद्धजा यस्य । केशहीन। (महात) ६ उदासीनता, जिसने मन न लगाया हो । ७ मुम्वरहित, विभूल (स० वि०) १ मूलरहित, विना जड़का । (हरियश) जिसके मुह न हो। | २ उच्छिन्न, मूलसे रहित । ३ नए, वरवाद । विमुन्नता ( स० स्त्रो०) विमुखस्य भावः तल टाप। १ | विमूलन (स. क्ली०) १ उम्मूलन, जड़से उसाइना । विरति, अतत्परता । २ परंगमुम्वता, अप्रसन्नता। २पिनाश, ध्वंस।। विमुखीकृत (म त्रि०) अविमुखं विमुत्रं कृतं अद्भुन- | यिमृग (स' लि०) मरण्यविशिष्ट, जंगली हरिणसे भर- तद्भमाये चि । १ जो विमुख किया गया हो। । पूर । (रामायण १७) यमुनोभाय (स० पु०) १ विरति । २ ननुरक्ति। विमृग्य (स.नि.) १ अनुसरणोंय, पोछा करने योग्य । विमुखीभू (सपु०) विमुखीमाव देखो। . . २ अन्वेपणाई, तलाश करने योग्य । यिमुग्ध (स'० वि० ) १ चमत्कृत। २ मोहित, मासक्त । विमृग्वन (स.नि.) वि.मृज क्वनिम्। परिष्कार, परि. .३ भ्रममें पड़ा हुभा। ४ घबराया हुआ, डरा हुमा। ५. च्छन्न । स्त्रीलिङ्गमें विमृग्यरी पद बनता है। उन्मत्त, मतवाला।६ पागल, चावला । ७ येसुध। (भग १२।१२२६) Fol. xxl. 122