विषादिनो-विषुणक
६७
विपादिनी (स स्त्री०) १ पलाश गामको लता। २ इन्द्र- विधाराति (सं० पु०) विषस्यातिः नाशकः । १
चारणी। ...
| कृष्ण धुम्तूर, काला धतुरा । २ विषनाशक ।
‘विपानन (स.पु०) विषमानने यस्य । सर्प, सांप। विधारि (स० पु०) विपस्यारिः। १ महाचम्चुशाक,
(शब्दमाला) चंच नामक साग । २ घृतकरंज, घोकरंज । (त्रि.)
विपान्तक (स० पु०) विषस्पान्तक इव । १ शिव।। ३ विषनाशक, जिससे विषका नाश होता हो।
. (हेम) (नि.) २ विपनाशक, जिससे विषका नाश हो । विषाला ( सं० स्त्रो० ) मत्स्यविशेप, एक प्रकारको
विपान ( स० क्ली) विषयुक्तमन्नम्। १ विषयुन | मछली जिसका मांस वायु और कफको बढ़ानेवाला
खाद्य, जहरीला भोजन । २ सम्पादि।
माना जाता है।
विषापवादिन् ( स० वि० ) विपतुल्प निन्दाचाषय प्रयोग विपाल (स.लिक विषयुक्त, विषैला, जहरीला ।
। कारी, लगती हुई बातोंका प्रयोग करनेवाला! विपासहि ( स० नि०) विशेषरूपसे अभिभवकारी ।
विपापह (स० पु०) वि अपहन्तीति अपहन ३।१ कृष्ण विणस्य ( स० पु०)विषमास्पे यस्य। १ सर्ग, साप ।
मुष्कर वृक्ष, काला मौखा नामक वृक्ष । (त्रि.)२ विष- (नि) रविषयक मख।
नाशक, जिससे विपका नाश हो।
| विपास्या (स. स्त्री०) मल्लातक, भिलावां ।
विपापहरण (स. क्लो०), १ विषनाशन । २ विपाप-
भल्लातक देखो।
नोदन, विष दूर करना।
विषास्त्र ( स० पु०) विषमेवास्त्रं यस्य । १ सर्प,
विषापहा.( स० स्त्री०) १ इन्द्रवारणी । २ निविपो
सांप। ( क्ली० )२ विपयुक्त अस्त्र, जहरमे बुझाया
घास। ३ - नागदमनी । : ४: गई पत्रो, इसरौल ।।
हुमा हथियार । ३ गरद, विषदाता।
पर्याय--अर्कपत्रा, सुनन्दा, अमूला। ५ सर्पका ! पिपित ( स० पु.) १ प्रकृष्ट, विशिष्ट । २ विघद्ध,
लिका लता। (रत्नमाना ) ६ त्रिपणी नामक महाकन्द ।।
सम्बन्ध । ३ प्रक्षिप्त, विक्षिप्त ।
(राजनि०)
| विपितस्तुक (स० वि०) १ विशिष्ट फेशसमूह । २ प्रकोण.
विपाभावा ( स० स्त्री० ) शिणस्याभावो यया। निर्षिगा |
केशसमूह, विक्षिप्त केशकलाप ।
निर्विपो घास।
विपितस्तुप (स० वि०) सम्बन्धमाव उच्छाययुक्त ।
विपामृत (स० क्लो०) गरल और समृन ।
| विपिन ( स० वि० ) विषमस्त्यस्येति इनि। विपविशिष्ट,
विषामृतमय ( स० नि०) गरल और ममृतयुक्त । कथा.
जहरीला।
• सरित्सागरमें विषामृतमयी कन्याका उल्लेख है।
| विषो (सपु०) १ विषपूर्ण वस्तु, जहरीली चीज ।
(कथासरित्सा० ३६८०)
विधायका (मो ) निधिपो । '
१ विषधर सर्प, जहरीला सांप। (नि.)३ विपिन देखो।
विपायिन् (सनि ) वि.सो.णिन् (पा ३२१११३४ ) ।
| वियोभूत ( स० वि०) अविषं विषं भूतं । विपीकृत,
"तीक्ष्ण, तेज।
सहर साला हुमा।
विषायुध ' ( पु०) विपमेवायचं यस्य। १ सर्प, विपु ( स० अध्य० ) १ साम्य । ( भरत )२ नानारूप,
सांप । २ विपयुक्त अस्त्र, वह हथियार जो जहरम यमाया| तरह तरहका। (रामाभम )
- गया हो ।
निगरद, विपाता।
विपुण ( स० पु०) विपु साम्यमस्मिन्नस्तीति (छोमा.
विषायुधोय (स० वि०) १ सर्प-सम्बन्धीय ! २!
दोति। पा ५२१००) विपु न णत्वञ्च । १ यिपुर ।
विषाक्तात्र सम्बन्धीय । ३ विषदाता सम्बन्धीय।। २ नानारूप । (भृक् ३.५४८)३ सर्वग, सर्वत्रगामी।
. . . (वृहत् स०५४०) ४ विप्रकीर्ण, सध्याप्त। (भृक् ॥१२५) ५ पराङ्गमुख,
विपार (स.पु०) चियं गच्छति विप ऋभण। सर्प, । विमुख । (ऋक् ॥३४५६) , .
- सांप।
विपुण ( स० अध्य० ) १ विविध, नाना प्रकार ।
Vol, XxI 170
पृष्ठ:हिन्दी विश्वकोष एकविंश भाग.djvu/७७१
Jump to navigation
Jump to search
यह पृष्ठ शोधित नही है
