Dohas 1-4] The Relation of God 87 15 लखी न जाय = देखी न जाय । cf. “ सद्गुरु दई लखाय । कुण्डल ( सप्तमी ) दुनियाँ दृढ़न जाहि = = नाभि में । ( १ ) आदमी दुनियाँ में दृढ़ने जाता है; (२) दुनियाँ उसको बाहर ढूढ़ने जाती है । The former interpretation is better because it is more in consonance with the first line - मृग ढूंढ़े वन माँहि । Compare the आर्या from मोरोपन्त which supports the same interpretation: 'देहीच देव असतां कारे भ्रमतासि तूं असा रानीं । नांभीं सुगंध असतां कस्तूरिमृग फिरे जसा रानीं ॥ Note: – For the idea in the Doha, ef. दृढ़न मैं चला जा पहुंचा हरिद्वार । हरि मिले ना पग थके, हरि थे मेरे द्वार ॥ 66 Note: - हरि को - 4 The metre is सवैया अन्तर्जामि = अन्तर्यामी ; the inner controller. - 99 ef वृहदारण्यक - अन्तः यमयति । एष ते अन्तर्यामी अमृतः । बाहरजामि = वहिर्यामी - The outward controller. जिद ; हट प्रतिज्ञा । = पैज पाहन तें
= पाषाण से पत्थर के खंभे से । प्रगटे प्रभु पाहन तें - cf. ' है प्रहलाद की भक्ति बड़ी जिन पाहन तं परमसुर का । A theistic philosophy like thati of Tulsidas should stress the अन्तर्यामी more than the वहिर्यामी । ८/ रामानुज । Note :- अन्तर्यामी and वहिर्यामी - These two ente- gories in Tulsidas probably correspond exactly with the vedantic categories. In the great Jain philosophical poem of the 5th Century, the समाधि- शतक of पूज्यपाद, however, three categories are in- troduced—अन्तरात्मा, वहिरात्मा and परमात्मा ।
