पृष्ठ:हिंदी विश्वकोष भाग ३.djvu/८४

विकिस्रोत से
यह पृष्ठ अभी शोधित नहीं है।

दृष्टक-दूष्टवत् ८३ कर्म। ११ संस्कार, सुधार। १२ श्रौतकर्म, वेदका । इष्टकाल (सं० पु.) ज्योतिष मतसे सन्तान उपजने ढङ्ग । १३ जातूकर्णोक्त धर्मकार्य। १४ कत, एहसान्। वा अन्यकार्य लगनेका निर्दिष्ट समय । (पु०) १५ एरण्ड वृक्ष, रेडका पेड़। १६ उशीर, खस। इष्ट काव (सं० त्रि०) इष्टका विद्यतेऽत्र, इष्टका-वः । १७ यज्ञद्वारा तुष्ट परमात्मा । १८ विष्णु। १८ पति, इष्टकयुक्त, पोखता, पक्का। खाविन्द। (अव्य० ) २० इच्छापूर्वक, राजीसे। इष्टकावत् (सं० त्रि०) इष्टका-मतुप मध्वादित्वात, 'इष्टक (सं० पु०) दग्ध मृत्तिकाखण्ड, ईट । मस्य च वः। चतुरर्थ्याम् । पा ४।२।६। दग्ध मृतखण्ड- इष्टकचित (सं० त्रि.) ३.तत्, अकारस्य इस्खत्वम्। सम्पन्न, ईट रखनेवाला। दृष्टकेषौकामालानां चिततलभारिषु । पा हा३।६५। इष्टक हारा| इष्टगन्ध (सं० त्रि०) इष्टो गन्धो यस्य, बहुव्री० इष्ट- व्याप्त, ईटसे भरा हुआ। श्वासौ गन्धश्चेति वा कर्मधा० । १ सुगन्ध, खुशबूदार। इष्टकर्मन् (सं० क्ली०) इष्ट प्रसिद्म) कर्म, शाक- (पु०) २ सुगन्धिट्रय, खु.शबूदार चीज़ । (लो०) तत्। गणित विशेष, फजी अददसे हिसाब लगानका ३ बालुका, बाल, रेत । कायदा। इष्ट जन (सं० पु०) इष्टश्चासौ जनश्चेति, कर्मधा । __ "उद्दे शकालापवदिष्टराशि: तुलो इतोऽ' रहितो युतो वा। १प्रियव्यक्ति, प्यारा शख स । २ प्रियतम, माशूक। इष्टाहत दृष्टमने न भक्त' राशिभवेत् प्रोक्तमितौष्टकर्म ॥" ( लीलावती) इष्टतम ( त्रि.) अयमेषां अतिशयेन इष्टः, इष्ट- इष्टका (स. स्त्री.) १ गृहादिके निर्माणार्थ दग्ध तमप। अतिशायने तमविष्टनो। पा ५।२।५५ । १ अतिशय प्रिय, मृत्खण्ड, ईट। २ संग्रह, देरी। निहायत प्यारा। एहस्थको स्त्रीपुत्रादि और उदा- इष्टकाग्रह (सं० लो०) दग्ध मृतखण्ड द्वारा निर्मित सोनको ब्रह्म इष्टतम है। २ अत्यन्त मनोमत, निहायत भवन, पक्का मकान्, ईटका घर। मुवाफिक । इष्टकाचित (सं० त्रि०) दग्ध मृत्खण्ड द्वारा निर्मित, इष्टतर (सं० वि०) अधिक प्रिय, ज्यादा प्यारा । पक्की ईटसे बना हुआ। इष्टता (सं० स्त्रो०) इष्टत्व देखो। इष्टकान्यास (सं० पु०) ग्रहके भित्तिमूलका संस्था- इष्टत्व (सं० लो०) स्पृहणीयता, पसन्दीदगी, प्यार पन, मकान्को नोवका डालना। या परस्तिश किये जानेको हालत। इष्टकापथ (स क्लो०) इष्टकायामपि पन्था यस्य इष्टदेव (सं० पु.) इष्टदेवता देखो। इष्टं कापथ अगग्यवत्म यस्य इष्टकेव सुदृढ़ः पन्थाः | इष्टदेवता (सं० स्त्री०) उपास्यदेवता, जो देव बरा- यस्येति वा, सर्वत्र अच समासान्तः। ऋकपूरब्ध :पथामानक्षे। बर पूजा जाता हो। पा १४७४।१ वीरणमूल, खस । २ इष्टकनिर्मित पथ, इष्टप्रयोग (स० पु०) शिष्टप्रयोग, महतका वाक्य । ईटकी बनी राह, पक्की सड़क। इष्टमूलांगजाति (सं० पु०) लीलावती-कथित मुलांश इष्टकापथक, इष्टकापथ देखो। जाति विशेष । मूलांशजाति देखो। इष्टकामदह (सं० स्त्री०) इष्टं प्रियं काममभिलषितम्, | इष्टयजुः (वैत्रि०) जिसके लिये यान्त्रिक गोत निकले। दृष्ट-काम-ह-क। अभिलषित प्रियकायें । सम्पादन | इष्टयामन (वै० त्रि.) इच्छानुकूल गमनमोल. मर्जीके करनेवाली, जो मन मांगो मुराद बख़ शती हो। मुवाफिक चलनेवाला। इष्टकामधुक, इष्टकामदुह देखो। इष्टरश्मि (वै.वि.) ईप्सित प्रग्रहसे सम्पत्र, जो इष्टकाराशि (सं० पु०) दग्ध मृत्खण्डनिचय, ईटका | पसन्दीदा लगाम रखता हो। ढेर। इष्टवत् (सं० वि०) यज वा इष-त-चतु। १ यत्र- इष्टकारिन् (सं० वि०) इष्टं करोतीति णिनि । | कारी। २ इच्छाविशिष्ट, खाहिशमन्द ।। ३ इष्टकर्म- हितैषी, भलायी करनेवाला। कारी, वेदादिका अध्ययन करनेवाला।